Kahin Melampus

Yunan mitolojisinin kahini ve şifacısı olan Melampus, Amythaon’un oğlu olurken Cretheus (Kretheus) ve Tyro çiftinin de torunudur. Gelecekteki olayları bilmesiyle tanınan Melampus’un Grekçe yani Eski Yunanca’daki adı Melampous, anlamı ise “kara ayak (black foot)” olarak bilinmektedir. Doğar doğmaz annesi tarafından gölgeye konan Melampus’un ayakları güneşte kaldığı için fazla yanmış ve bu yüzden kara ayak adını aldığı yönünde efsaneler yaratılmıştır. Bir diğer efsane ise ırkı ve doğaüstü güçlerinden dolayı ayaklarının koyu renk olduğudur.

Hayvanların dilini anlamasıyla da tanınan Melampus’un doğaüstü özellikleri Herodot sayesinde bilinirken, bu özelliklerini Antik Mısırlılar’dan aldığını söylenmiş hatta tartışılmıştır. Helenistik ve Klasik Dönemler’de birçok kehanet kitabının Melampus adı altında Mısır’da dağıtılması ise bu tartışmanın çıkış noktalarından birisidir. Yunan kültüründe ise halkın eğlencesi olan şenlik ve kutlama törenlerinin tanrısı Dionysos’a tapınma ilk defa Melampus tarafından tarafından çıkarılmış ve antik dönemin en büyük tapınağı Dionysos’a ait olmuştur. Bu sebeple Melampus’un önemi mitolojide oldukça fazlayken en belirgin özellikleri şifacılığı, kahinliği ve hayvanların dilinden anlamasıdır.

Bilicilik ya da kahinlik olarak geleceği/ olacakları bilmesiyle ünlü Melampus’un bu özelliği hayvanlarla yaşadığı bir hikayeden gelmektedir. Bir gün uşaklarının iki yılanı öldürdüğüne şahit olan Melampus, yılanların yavrularını ölmeden kurtarmış ve bir gece kulaklarının yalanmasıyla uyanmıştır. Uyanır uyanmaz pencerede iki kuş gören Melampus, kuşların her konuştuğunu anladığı gibi kulaklarının da kurtarmış olduğu iki yavru yılan tarafından yalandığını görmüştür. Yavru yılanlar vefa borcu olarak kulaklarını yaladığı Melampus’a hayvanlarla iletişim kurma yeteneği vermiş ve gözlerini de yalayarak geleceği görmesini sağlamışlardır. Melampus bu sayede geleceği bilerek birçok insanın hayatını kurtarmakla beraber, verdiği kötü haberler (kişiye ne zaman öleceğini söylemesi gibi) nedeniyle de kehanetçi olarak bilinmiştir. Hastalara uyguladığı şifa yönetmeleriyle de bilinen Melampus, bir gün düşmanı tarafından kaçırılıp sürgüne gönderilmiştir. O sırada iki solucanının “odanın tavan kısmının çökeceğini” söylediğini duymuş ve bunu düşmanlarına söylemiştir. Kehanet ve biliciliğiyle ünlü olan Melampus’a inanan düşmanları onu odadan çıkarıp beklemeye başlamışlar ve ertesi gün tavanın çöktüğünü görmüşlerdir. Bu nedenle düşmanları onu tanrı sanmış ve kaçmasına izin vermiştir. Hayvanların konuştuklarını anlaması sayesinde geleceği bilmesi, hem dostlarının iyiliğine hem de düşmanlarından kurtulmasına yaramış ve mitolojide en ünlü kahin olmuştur.